Cà gai leo từ lâu đã được biết đến như một loại thảo dược quý giúp giải độc gan, bảo vệ tế bào gan và tăng cường sức đề kháng. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, nhiều phụ huynh truyền tai nhau rằng cho trẻ uống cà gai leo hòa tan sẽ “mát gan, hết nóng trong”.
Liệu điều này có thực sự đúng và an toàn?
Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu và giải mã “lời đồn” này – để giúp cha mẹ hiểu rõ hơn và tránh những sai lầm đáng tiếc khi chăm sóc sức khỏe cho trẻ.
Cà gai leo là gì?
Cà gai leo (Solanum procumbens) là loại cây thân leo, vị hơi đắng, mọc phổ biến ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam, Lào, Campuchia.
Theo y học cổ truyền, cà gai leo có tác dụng:
Giải độc gan, giảm men gan
Hỗ trợ điều trị viêm gan B
Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan
Tăng cường hệ miễn dịch
Trong nghiên cứu hiện đại, cà gai leo được chứng minh chứa glycoalkaloid, hoạt chất có khả năng ức chế virus viêm gan B, bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do rượu, thuốc hoặc thực phẩm gây hại.
Tuy nhiên, các nghiên cứu này chỉ được thực hiện trên người trưởng thành. Với trẻ em, cơ địa còn non yếu, gan và hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn chỉnh, nên việc sử dụng thảo dược cần hết sức thận trọng.
Trẻ em có nên uống cà gai leo hòa tan không?
Quan điểm từ chuyên gia
Cà gai leo từ lâu đã được xem là “thần dược cho gan” với nhiều công dụng quý như hỗ trợ giải độc, hạ men gan, giảm viêm và bảo vệ tế bào gan. Tuy nhiên, không phải đối tượng nào cũng có thể sử dụng loại thảo dược này, đặc biệt là trẻ em.
Theo GS.TS.TTND Nguyễn Văn Mùi – chuyên gia hàng đầu về gan mật, cà gai leo là dược liệu có hiệu quả rõ rệt trong hỗ trợ điều trị bệnh gan ở người trưởng thành.
Tuy nhiên, ông khuyến cáo không nên dùng cà gai leo cho trẻ em dưới 12 tuổi nếu không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.
Lý do không nên cho trẻ nhỏ dùng cà gai leo hòa tan:
Hệ tiêu hóa và gan chưa hoàn thiện:
Trẻ nhỏ có chức năng gan và hệ enzyme chuyển hóa còn yếu, nên việc hấp thu và đào thải các hoạt chất trong cà gai leo có thể gây quá tải cho gan.Nguy cơ kích ứng nhẹ:
Một số hợp chất có trong cà gai leo (như glycoalkaloid) có thể gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn hoặc kích ứng dạ dày nếu dùng sai liều.Thiếu nghiên cứu lâm sàng trên trẻ em:
Hiện nay, các nghiên cứu về độ an toàn và liều lượng phù hợp của cà gai leo cho trẻ vẫn còn hạn chế, vì vậy việc tự ý sử dụng là không được khuyến khích.
Trà cà gai leo và trẻ nhỏ – Có nên thử?
Thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm trà túi lọc hoặc cao cà gai leo hòa tan được quảng cáo với những lời có cánh như “an toàn cho trẻ”, “giúp mát gan, tiêu độc, hết nóng trong”.
Điều này khiến không ít phụ huynh tin rằng cà gai leo là thảo dược lành tính, có thể dùng cho mọi lứa tuổi, kể cả trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây là hiểu lầm khá nguy hiểm. Phần lớn những sản phẩm này chưa có chứng nhận kiểm định y tế rõ ràng, chưa được nghiên cứu đầy đủ về độ an toàn và liều lượng dành riêng cho trẻ em.
Theo khuyến nghị từ Thảo Dược Tấn Phát và các chuyên gia dinh dưỡng uy tín:
Không dùng cho trẻ dưới 6 tuổi.
Ở độ tuổi này, gan và hệ miễn dịch của trẻ còn yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi các hoạt chất sinh học có trong dược liệu.Trẻ từ 6–12 tuổi chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, và cần tuân thủ liều lượng cụ thể, tránh tự ý pha hoặc tăng liều.
Ưu tiên lựa chọn sản phẩm đạt chuẩn GMP, có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín và chứng nhận an toàn thực phẩm trước khi cân nhắc sử dụng.
Bảng khuyến nghị sử dụng cà gai leo cho trẻ em
Phụ huynh không nên cho trẻ dùng cà gai leo hòa tan nếu trẻ thuộc các nhóm sau:
Trẻ dưới 12 tuổi
Trẻ có tiền sử dị ứng thực vật hoặc nhạy cảm tiêu hóa
Trẻ đang sử dụng thuốc điều trị bệnh khác (gan, thận, tim mạch, tiêu hóa)
Trẻ có dấu hiệu men gan cao, vàng da hoặc rối loạn tiêu hóa kéo dài – cần được khám chuyên khoa thay vì tự dùng thảo dược
Cà gai leo hòa tan là dược liệu quý mang lại nhiều lợi ích cho gan ở người lớn, nhưng không phù hợp với trẻ em dưới 12 tuổi nếu không có hướng dẫn của chuyên gia.
Việc “nghe theo lời đồn” và tự ý cho con uống có thể gây hại nhiều hơn lợi, ảnh hưởng đến chức năng gan và tiêu hóa non yếu của trẻ.
Nếu bạn đang cân nhắc cho con dùng cà gai leo, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn an toàn và hiệu quả nhất.
Đừng để sự chủ quan khiến “thảo dược quý” trở thành nguyên nhân gây hại cho sức khỏe con trẻ.
